Słodzik - przyjaciel czy wróg? Artykuł na podstawie rzetelnych badań

PATRYK NIEKŁAŃ • dawno temu

Wystarczy wpisać w google hasło „aspartam” i otrzymamy tysiące linków do artykułów oraz filmów dotyczących szkodliwości tego środka. Wszystkie są alarmujące w wymowie, niektóre rozsądnie brzmiące, pełne naukowych wyrażeń, inne panikarskie, szukające spisków mających na celu ogłupienie nas przez rząd, kosmitów, korporacje (niepotrzebne skreślić). Te drugie też często są pełne „naukowego” słownictwa. Z drugiej strony aspartam znajduje się w wielu produktach „light” i choć nie jest idealnie odpowiednikiem smakowym cukru, ma o wiele mniej kalorii.

JAK TO JEST Z TYM SŁODZIKIEM?

Aspartam odpowiada za ponad 75% doniesień o niekorzystnych reakcjach na dodatki do żywności przekazywanych do amerykańskiej FDA. Wiele z tych reakcji jest bardzo poważnych włącznie z atakami padaczki i zgonami. Kilka z 90 różnych udokumentowanych symptomów powodowanych przez aspartam to: bóle i zawroty głowy, migreny, napady epilepsji, nudności, drętwienia, skurcze mięśni, przybieranie na wadze, wysypki, depresje, zmęczenie, drażliwość, częstoskurcz serca, bezsenność, problemy z widzeniem, utrata słuchu, palpitacje serca, trudności z oddychaniem, ataki niepokoju, niewyraźna wymowa, utrata smaku, szum w uszach, utrata pamięci i bóle stawów.

Z DRUGIEJ JEDNAK STRONY

Bezpieczeństwo tego związku było oceniane przez wiele innych organizacji naukowych między innymi w 1980 r. przez Połączony Komitet Ekspertów FAO/WHO ds. Dodatków do Żywności (Joint Expert Committee for Food Additives), w 1984 r przez Urząd ds. Żywności i Leków w Stanach Zjednoczonych (Food & Drug Administration) oraz w 1992 r. przez Komitet ds. Toksyczności w Wielkiej Brytanii (Committee on Toxicity) [1, 2, 3].

Zobacz też: Czy słodziki tuczą?

CZYM JEST ZATEM SŁODZIK ?

Słodzik – inne nazwy to E951, aspartam, AminoSweet, pochodne cyklaminiany (E 952) sacharyna (E 954), acesulfam K (Ace K / E 950) NutraSweet, Equal.

KRÓTKA HISTORIA

Aspartam został wynaleziony w 1965 w początkowym założeniu miał służyć jako lekarstwo na wrzody całkiem przypadkowo twórca M. Schlattera odkrył jego słodki smak. Do pierwszych prób legalizacji tego związku i produkcji na masową skalę jako dodatku do żywności doszło w 1981 r. Od 1992 roku twórca stracił licencję w związku z upływem karencji ochronnej a produkt został wprowadzony na masową skalę jako dodatek do żywności praktycznie w każdym z obszarów produktów spożywczych.

Z CZEGO SIĘ SKŁADA SŁYNNY JUŻ ASPARTAM?

Skład: kwas asparginowy (40%), fenyloalanina (50%), alkohol metylowy (10%)

GŁÓWNE ZARZUTY PRZECIWKO SPOŻYWANIU

ZARZUT 1
W organizmie z kwasu asparaginowego powstawanie asparginian czyli neuroprzekaźnik — umożliwia przepływ informacji pomiędzy komórkami nerwowymi. Kwas asparaginowy spożywany w nadmiarze może być przyczyną obumierania komórek nerwowych skutek ich nadmiernego pobudzania przez zbyt dużą ilość wyprodukowanego neuroprzekaźnika. Nazwano to eksytotoksycznością i zostało opisane przez m.in. prof. Johna Olney'a w 1969 [4] oraz przez R. L. Blaylock'a [5].

Zobacz też: Co się stanie, gdy zamienisz cukier na sztuczne słodziki?

ZARZUT 2
Zwiększone spożycie fenyloalaniny, będącej składnikiem hormonu noradrenaliny, zaburza równowagę między noradrenaliną a serotoniną w organizmie. Niski poziom serotoniny jest powiązany z zaburzeniami nastroju, atakami paniki czy depresją [6].

Aspartam składa się również z alkoholu metylowego, czyli metanolu (alkoholu drzewnego) - silnie trującego związku.

ZARZUT 3
Aspartam powoduje raka mózgu. W maju 2005 r. naukowcy z włoskiego Centrum Badania Raka Europejskiej Fundacji Raka i Nauk Środowiskowych Ramazzini (ERF- European Ramazzini Foundation) opublikowali niepokojące wyniki badań przeprowadzonych na szczurach, z których wynikało, że istnieje związek między spożywaniem aspartamu a tworzeniem się nowotworów (chłoniaków) oraz białaczki. Zmiany nowotworowe dotykały w szczególności osobników płci żeńskiej.

U zwierząt przyjmujących aspartam, głównie w największej koncentracji, zaobserwowano zażółcenie powłok skórnych. Taka zmiana była zaobserwowana już wcześniej, u szczurów narażonych na przyjmowanie formaldehydu z wodą pitną. U szczurów wykryto również rzadko rozsiane, złośliwe guzy mózgu, pojawiające się zarówno u samic jak i u samców karmionych pokarmem z dodatkiem aspartamu. U osobników z grupy kontrolnej guzy nie występowały [7].

ZARZUT 4
Specjalista w dziedzinie diabetyki H. J. Roberts oskarża aspartam o pogorszenie stanu zdrowia chorych na cukrzycę, zmniejsza możliwość kontrolowania choroby jak również może przyczynić się do jej powstania u osób zdrowych, dodatkowo stwierdza że aspartam działa uzależniająco [8].

KONTRARGUMENTY ŚWIADCZĄCE O NIESZKODLIWYM DZIAŁANIU NA ZDROWIE CZŁOWIEKA

Patrząc z drugiej strony substancja została dopuszczona do użytkowania przez ponad 100 organizacji m.in. European Food Safety Authority (EFSA), UK Food Standards Agency, Health Canada i inne. Zwolennicy aspartamu podają również za przykład świadczący o jego bezpieczeństwie, badania włoskich profesorów [9] amerykańskich [10]. Ponadto EFSA opublikowała wstępną analizę ok. 600 badań, udowadniających że aspartam jest bezpieczny [11].

Co na to polscy naukowcy?
Polskie Towarzystwo Diabetologiczne oraz Polskie Towarzystwo Badań nad Otyłością potwierdzają bezpieczeństwo stosowania aspartamu i zalecają zastępowanie sacharozy słodzikiem przez osoby dotknięte problemem nadwagi i otyłości.

Aspartam ze szczególnym wskazaniem powinien być środkiem słodzącym w zaburzeniach gospodarki węglowodanowej: cukrzycy typu 2, nietolerancji glukozy oraz nieprawidłowej glikemii na czczo.

Ograniczenie spożycia cukru lub całkowita jego eliminacja sprzyja bowiem obniżeniu poziomu glukozy we krwi i utrzymaniu prawidłowej wagi.

Zobacz też: Niskokaloryczne substancje słodzące ułatwiają gromadzenie się tłuszczu

PODSUMOWANIE
Należy pamiętać, że kluczem w ocenie bezpieczeństwa aspartamu jest bezpieczna dzienna dawka, która – jak zostało wspomniane – wynosi 40mg na kg masy ciała.

DLA PRZYKŁADU
1l coli zero zawiera 586mg aspartamu, to 80 kilogramowa osoba musiałaby wypić 5,5l (czyli 17 puszek) napoju dziennie, żeby dojść do granicy dopuszczalnej dawki. Informacje podane przez Europejski Instytut ds Bezpieczeństwa Żywności.

Biorąc pod uwagę wszechobecność tego słodziku oraz powszechne zamiłowanie do słodkich i dietetycznych produktów żywnościowych, wcale nie tak trudno dawkę tę przekroczyć. Nikt bowiem nie udowodnił, że aspartam jest bezpieczny, gdy spożywa się go w nielimitowanych ilościach. Kwestia dziennego spożycia jest tutaj kwestią o elementarnym znaczeniu.

Zapraszam na profil
https://www.facebook.com/TrenerPersonalnyDietetykSportowy/

Czym zastąpić aspartam?
Czy są zatem powody do niepokoju? Wydawałoby się, że nie ma, mimo wszystko, zamiast sztucznych słodzików, zachęcam do stosowania innych zamienników cukru, takich jak: stewia, inulina, erytrytol czy ksylitol.

Produkty zawierające aspartam
Lista produktów, w którym można znaleźć aspartam:
• większość napojów gazowanych
• napoje izotoniczne
• wody mineralne smakowe
• niektóre piwa, np. Karmi
• większość gum do żucia
• niektóre dropsy i drażetki
• rozpuszczalne kakao
• słodziki
• napoje typu mrożona herbata
• polewy do ciast
• niektóre jogurty
• galaretki
• napoje owocowe i mleczne
• rozpuszczalna kawa i herbata
• środki przeczyszczające
• mrożone desery
• napoje miętowe
• odświeżacze oddechu
• odżywki białkowe, węglowodanowe,
• suplementy diety typu zero calorii — sosy, dżemy, batony
• lekarstwa, witaminy i minerały rozpuszczane w wodzie

LITERATURA

1. Gajda J., Bezpieczeństwo aspartamu potwierdził Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności, Przemysł Spożywczy 2006; 60: 52
2. Waszkiewicz-Robak B., Świąder K., Świderski F., Substancje intensywnie słodzące. Cz. I. Właściwości i warunki ich stosowania w żywności. Przemysł Spożywczy 2007; 65: 22–26.
3. Koszowska A., Dittfeld A., Nowak J., Brończyk-Puzoń A., Gwizdek K., Bucior J., Zubelewicz-Szkodzińska B., Cukier- czy warto go zastąpić substancjami słodzącymi?. Nowa Medycyna 2012; 1: 36–41.
4. Olney JW. Science. 1969 May 9;164(3880):719–21. ,,Brain lesions, obesity, and other disturbances in mice treated with monosodium glutamate’’
5. Russell Blaycock, MD Excitotoxins – The Taste That Kills
6. European Journal of Clinical Nutrition (2008) 62, 451–462; doi:10.1038/sj.ejcn.1602866; published online 8 August 2007 Direct and indirect cellular effects of aspartame on the brain
7. Morando Soffritti Carcinogenicity of Aspartame: Soffritti Responds
8. H. J. Roberts, M.D ASPARTAME (NUTRASWEET®) ADDICTION
9. S Gallus L Scotti E Negri R Talamini S Franceschi M Montella A Giacosa L Dal Maso C La Vecchia Artificial sweeteners and cancer risk in a network of case–control studies
10. Volume 35, Issue 2, Supplement, April 2002, Pages S1-S93 Regulatory Toxicology and Pharmacology
11. http://www.efsa.europa.eu/en/dataclosed/call/110601